Houten bankje – blog Michel

De Tweede Wereldoorlog was voor mij een stuk geschiedenis dat bestond uit interessante verhalen die ik in boeken las of door films zag. Zo kreeg ik een beeld over dat zeer ingrijpende deel van de Nederlandse geschiedenis. Ik leerde dat we dit niet meer mochten vergeten en zeker niet mochten laten herhalen.

De verhalen over de oorlog gingen pas echt voor mij leven toen mijn stiefvader zijn ervaringen als negentienjarige jongen met mij deelde. Nog nooit had hij dat eerder gedaan en ik voelde me bevoorrecht. Naast hem op een (door hem zelfgemaakt) houten bankje gezeten, vertelde hij mij over zijn dienstplicht in die periode. Die reusachtige man met een sigaar, die mij als klein mannetje een belangrijke levensles meegaf:

“Een mens zal altijd strijd voeren, maar de manier waarop maakt je pas een weldenkend mens.”

Mijn stiefvader was gestationeerd in Rotterdam en de oorlogsdreiging was in volle gang. Europa stond in lichterlaaie en dat vuur kwam steeds dichterbij. En, zoals hij zei, het voelde alsof het hem te heet onder de voeten werd. Zo heet dat hij, zonder waarschuwing of bevel, zijn plek verliet. Dat mijn stiefvader deze vlucht op het juiste moment had ingezet, bleek wel toen hij op veilige afstand achter zich het bombardement op Rotterdam heeft gezien.

Hij vertelde me dat zijn gevoel voor onrechtvaardigheid op dat moment als een zware steen op zijn maag voelde. Een gevoel dat hij zijn verdere leven met zich meedroeg en ook naar mij uitdroeg. Dit kon niet en mocht niet meer gebeuren, voor niets en niemand. Als gevolg van de oorlog heeft hij zijn hele leven last gehad van een gevoel van onmacht en schuld.

De kinderen van nu horen geen levenservaringen over de Tweede Wereldoorlog uit eerste hand meer. Gelukkig. Maar … helaas is hun realiteit heel anders dan de mijne. Zoals de oorlog voor mij alleen bestond uit verhalen en ervaringen in woord en beeld, zo leven kinderen van nu in het besef dat er overal op de wereld ergens oorlog is. En ook letterlijk niet zo heel ver weg.

Lezen over oorlog gaat veel verder dan een spannend verhaal lezen. Boeken over de oorlog leren ons en onze kinderen allemaal een les: dit kan niet en dit mag niet, voor niemand. Laten we blijven herdenken opdat we niet vergeten. En laten we hoop houden, op een betere wereld.